Σχημάτισε τον αναδιπλασιασμό!

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/anadiplasiasmos.htm

Πώς κάνουμε χρονικές ή εγκλιτικές αντικαταστάσεις;

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/xroniki-eglitiki-antikatastasi.htm

Ασκήσεις Συντακτικού

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Syntaktikoy%20arxaias%20ellinikis.htm

Θεωρία Συντακτικού

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Syntaktiko%20arxaias%20ellinikis.htm

Ασκήσεις Γραμματικής

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis%20arxaias%20ellinikis.htm

Θεωρία Γραμματικής

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Grammatiki%20arxaias%20ellinikis.htm

Μεταφράσεις

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/oles%20oi%20metafraseis%20b.htm

Ενότητα 11η : Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου

http://users.sch.gr//ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/oles%20oi%20metafraseis%20b.htm

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B112/300/2087,7401/

Ενότητα 9η : Η Καλλιπάτειρα

Δείτε τα παρακάτω βίντεο :

http://users.sch.gr/ragian/op_min_kalipatira.htm

Ενότητα 7η : Ένας στοργικός ηγέτης

Μετάφραση - Συντακτική Ανάλυση :

http://www.gkonstantinou.com/school_work/enot7/enot7.html

Ενότητα 3η : Το χρέος του ιστορικού

Μετάφραση - Συντακτική ανάλυση :

http://www.gkonstantinou.com/school_work/bgymn_enot2a_d/bgymn_enot2a_d.html



http://videolearner.com/pre/index.php?option=com_content&view=article&id=133&catid=30&Itemid=18


http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B112/300/2087,7393/

Ενότητα 2η : Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ :

http://www.gkonstantinou.com/school_work/bgymn_enot3a_d/bgymn_enot3a_d.html


ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ :
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/oles%20oi%20metafraseis%20b.htm

Ψηφιακό σχολείο

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B112/300/2087,7392/

Ενότητα 1η : Πατρική Δικαιοσύνη

Δείτε την παρακάτω ενδιαφέρουσα παρουσίαση :
http://www.authorstream.com/Presentation/magdagaitanidou-1836819/


Μεταφράσεις :
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/oles%20oi%20metafraseis%20b.htm

Ενότητα 11η : Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου

«Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου»

 Μετάφραση

    Όποιος τυχόν τολμήσει τον πατέρα του ή τη μητέρα του ή τους πατέρες ή τις μητέρες αυτών να χτυπήσει, ο πρώτος άνθρωπος που τον συναντά ας βοηθήσει και ο μεν μέτοικος ή ο ξένος, να καλείται σε τιμητική θέση στους αγώνες, αν βοηθήσει, αν όμως δε βοηθήσει να απελαύνεται από τη χώρα για όλη του τη ζωή· κι αυτός που δεν είναι μέτοικος, αν βοηθήσει, ας επαινείται, αν όμως δε βοηθήσει, να μέμφεται· και ο δούλος που θα βοηθήσει, ας κερδίζει την ελευθερία του, αν όμως δε βοηθήσει, εκατό χτυπήματα να δεχθεί με το μαστίγιο. Αν κάποιος καταδικαστεί για βιαιοπραγία ενάντια στους γονείς του, πρώτα απ’ όλα να απελαύνεται για όλη του τη ζωή από την πόλη σε άλλη χώρα και να αποκλείεται από κάθε ιερή τελετή, κι αν γυρίσει από την εξορία να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Κι αν κάποιος ελεύθερος μ’ αυτόν φάει ή πιει ή έχει κάποια άλλη σχέση ή συναντώντας τον κάπου έρθει σε επαφή μαζί του με τη θέλησή του, να μην έλθει ούτε στο ιερό καθόλου ούτε στην αγορά ούτε στην πόλη γενικά παρά μόνο αφού εξαγνιστεί.

 Σχόλια :

Το απόσπασμα προέρχεται από το έργο του Πλάτωνα «Νόμοι» . Σ’ αυτό εκφράζει τις πολιτικές, τις παιδαγωγικές και ηθικές αντιλήψεις του και δίνει συμβουλές και οδηγίες για το πώς πρέπει να ζουν οι πολίτες. Περιέχει ρυθμιστικές διατάξεις που καθοδηγούν τους «καλούς» πολίτες και καθορίζουν τις ποινές για τους παραβάτες. Ο Πλάτων προσπαθεί να περιγράψει πώς θα έπρεπε να είναι οι νόμοι μιας εύρυθμης και πρότυπης πόλης. Βασική προϋπόθεση είναι να αποτελείται από συνετούς και ηθικούς πολίτες. Μια από τις πρώτες φροντίδες κάθε ηθικού πολίτη είναι οι γονείς τους, που αξίζουν τον μεγαλύτερο σεβασμό , γιατί ανέθρεψαν σωστούς πολίτες.

   Το συγκεκριμένο απόσπασμα περιλαμβάνει τις διατάξεις που αναφέρονται στο σεβασμό των γονέων και των παππούδων.

Αναφέρεται σε όσους ασεβούν εις βάρος των γονέων και των παππούδων αλλά και σε όσους σπεύσουν να βοηθήσουν ή όχι τους γονείς και τους παππούδες. Αν κάποιος χτυπήσει τους γονείς ή τους παππούδες του επιβάλλεται όποιος βρεθεί εκεί να τρέξει να βοηθήσει τους γονείς ή τους παππούδες. Κι αν αυτός είναι μέτοικος ή ξένος, να του προσφέρεται τιμητική θέση στους αγώνες . Αν όμως δεν βοηθήσει, να διώχνεται από την πόλη και ποτέ πια να μην του επιτρέπεται να επιστρέψει. Κι αν αυτός που θα προσφέρει τη βοήθεια δεν είναι μέτοικος αλλά βρίσκεται στην πόλη προσωρινά, να του γίνεται έπαινος. Αν όμως δεν βοηθήσει, να του γίνει επίπληξη.

Κι αν είναι δούλος και σπεύσει να βοηθήσει, να του δίνεται η ελευθερία του. Αν όμως δεν βοηθήσει, να του δίνουν εκατό χτυπήματα με το μαστίγιο.

Αν κάποιος καταδικαστεί εξαιτίας βιαιοπραγίας εις βάρος των γονιών του , να διώχνεται από την πόλη σε άλλη χώρα και να μην του επιτρέπεται να παραστεί σε ιερή τελετή. Ακόμη κι αν αυτός καταφέρει να επιστρέψει από την εξορία, να τιμωρείται με θάνατο. Κι αν κάποιος πολίτης ελεύθερος φάει ή πιει με έναν τέτοιο άνθρωπο ή συνάψει οποιαδήποτε σχέση μ’ αυτόν ή τον συναντήσει με τη θέλησή του, να του απαγορευτεί να μπει σε ναό ή στην αγορά ή στην πόλη.  Μπορεί να του επιτραπεί , μόνο αφού εξαγνιστεί.

  Ο Πλάτων θεωρεί πολύ σημαντικό τον σεβασμό προς τους μεγαλύτερους. Οι νόμοι του προβλέπουν βαρύτατες ποινές για όσους ασεβούν προς τους γονείς ή τους παππούδες. Οι ποινές θα επιβληθούν όχι μόνο στους δράστες αλλά και σε όσους τους συναναστρέφονται. Και οι έπαινοι που προβλέπονται για όσους βοηθήσουν τους γονείς ή τους παππούδες είναι σημαντικοί είτε πρόκειται για μέτοικο ή ξένο είτε για δούλο.

Ερωτήσεις κατανόησης:

1.      Ποια υποχρέωση έχει ο πρώτος που θα δει κάποιον να χτυπά τους γονείς του ή τους γονείς των γονιών του;

2.      Ο μέτοικος , ο ξένος ή ο δούλος που θα βοηθήσουν σε τι θα ωφεληθούν;

3.      Αν δεν βοηθήσουν, τι συνέπειες υπάρχουν;

4.      Ποια ποινή προβλέπει ο νόμος για κάποιον που θα βιαιοπραγήσει κατά των γονιών του;

5.      Πώς αντιμετωπίζεται από το νόμο οποιοσδήποτε ελεύθερος πολίτης έρθει σε επαφή με το γιο που καταδικάστηκε;

Παράλληλο κείμενο (σελ. 153)

Τα παιδιά να υπακούετε στους γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου·γιατί αυτό είναι δίκαιο. Να τιμάς τον πατέρα και τη μητέρα σου, που είναι η πρώτη εντολή η οποία περιέχει υπόσχεση, για να ευτυχήσεις και για να ζήσεις πολλά χρόνια στη γη. Όμως και οι πατέρες μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε σύμφωνα με την παιδεία και τη νουθεσία του Κυρίου.

Ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τα παιδιά να υπακούουν στους γονείς τους και να τους τιμούν , γιατί αυτό είναι το δίκαιο. Οι γονείς που μας ανάθρεψαν αξίζουν το σεβασμό και την αγάπη μας. Αν τιμούμε τον πατέρα και τη μητέρα μας , θα έχουμε μια ευτυχισμένη και μακρόχρονη ζωή. Και οι γονείς θα πρέπει να δίνουν στα παιδιά τους σωστή ανατροφή, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, και να μην τους προκαλούν βίαιη συμπεριφορά.

Το κείμενο Α της ενότητας και το Παράλληλο κείμενο έχουν κοινό θεματικό άξονα : ο απαιτούμενος σεβασμός των παιδιών προς τους γονείς. Ανάμεσα στα δύο κείμενα υπάρχει και υφολογική ομοιότητα : διατυπώνουν εντολές με διδακτικό ύφος. Ο Πλάτων διατυπώνει νόμους που πρέπει να ισχύσουν σε μια ευπρεπή κοινωνία και ο Απόστολος Παύλος διδάσκει εντολές που θα οδηγήσουν στην ευτυχία.  

Ενότητα 9η : Η Καλλιπάτειρα

Καλλιπάτειρα

Ο Παυσανίας αφηγείται τι όριζε ο κανονισμός των Ηλείων για τις γυναίκες κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων και την είσοδο της Καλλιπάτειρας στο χώρο όπου τελούνταν οι αγώνες. Στο δρόμο με κατεύθυνση την Ολυμπία υπάρχει το απόκρημνο βουνό Τυπαίο , όπου οι Ηλείοι έριχναν τις γυναίκες που τυχόν έρχονταν στους Ολυμπιακούς αγώνες ,αλλά και στην περίπτωση που περνούσαν τον Αλφειό ποταμό σε μέρες που απαγορευόταν. Έτσι καμία γυναίκα δεν ήρθε στους απαγορευμένους χώρους παρά μόνο η Ροδίτισσα Καλλλιπάτειρα η Φερενίκη, όπως την ονόμαζαν μερικοί. Αυτή μετά το θάνατο του άνδρα της μεταμφιέστηκε σε άνδρα γυμναστή κι έφερε το γιο της Πεισίροδο να αγωνιστεί στην Ολυμπία. Είχε αναλάβει έναν ανδρικό ρόλο, να προπονήσει το γιο της , για να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς αγώνες. Ήταν λοιπόν πολύ σημαντικό να δει από κοντά τους καρπούς των κόπων της και να απολαύσει τη νίκη του γιου της , αφού η προσπάθεια ήταν και δική της.  Ύστερα από τη νίκη του γιου της, καθώς πηδούσε πάνω από το φράχτη , που περιόριζε το χώρο των γυμναστών, γυμνώθηκε και φάνηκε ότι ήταν γυναίκα. Όμως κανένας δεν ζήτησε την τιμωρία της από σεβασμό στον Ολυμπιονίκη πατέρα της , τον Διαγόρα, στα αδέρφια της και στο γιο της, που ήταν κι αυτοί Ολυμπιονίκες. Ύστερα απ’ αυτό οι Ηλείοι έκαναν κανονισμό ο οποίος όριζε ότι οι γυμναστές θα μπαίνουν στον αγώνα γυμνοί, για να φαίνεται αν είναι άνδρες ή γυναίκες και να μην τους εξαπατήσει ξανά γυναίκα μεταμφιεσμένη.

Παράλληλα κείμενα :

1^ο παράλληλο : Η Φερενίκη έφερε το γιο της , για να πάρει μέρος στους αγώνες. Όμως οι κριτές των Ολυμπιακών Αγώνων δεν της επέτρεπαν να μπει στο χώρο όπου γίνονταν οι αγώνες, για να παρακολουθήσει τη διεξαγωγή τους. Τότε παρουσιάστηκε στους άρχοντες υπερασπίζοντας τον εαυτό της και λέγοντας ότι ο πατέρας της  και τα 3 αδέρφια της είναι Ολυμπιονίκες και ότι και ο γιος της αγωνίζεται στους Ολυμπιακούς αγώνες. Με την παρουσία της αυτή νίκησε την άρνηση του πλήθους και το νόμο, που δεν επέτρεπε στις γυναίκες να βλέπουν τους αγώνες, και τους είδε.

2^ο παράλληλο : Στο σονέτο « Καλλιπάτειρα» ο Λ. Μαβίλης συνδιαλέγεται με την Καλλιπάτειρα , η οποία του εξηγεί γιατί αξίζει διαφορετική μεταχείριση από τις άλλες γυναίκες και δικαιούται να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν πολύ σημαντική και ιερή εκδήλωση τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αποτελούσε μεγάλη τιμή η διάκριση στους αγώνες αυτούς. Παρόλο που το έπαθλο ήταν απλά ένα στεφάνι αγριελιάς , ο νικητής έχαιρε της εκτίμησης και του σεβασμού όλων των συμπολιτών του, γιατί η νίκη του ήταν δόξα και τιμή για όλη την πόλη. Γι’ αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μια μάνα να καμαρώσει το γιο της στους Αγώνες. Έτσι, εξηγείται η επιμονή της Καλλιπάτειρας που διακινδύνευσε τη ζωή της γι’ αυτό το σκοπό, καθώς η τιμωρία για τις γυναίκες που παρέβαιναν το νόμο και πλησίαζαν τον χώρο τέλεσης των αγώνων ήταν ο θάνατος. Έτσι εξηγείται όμως και η απόφαση των ελλανοδικών να αθωώσουν την Καλλιπάτειρα και να τη θεωρήσουν ξεχωριστή από τις υπόλοιπες γυναίκες εξαιτίας των νικών που είχαν καταφέρει μέλη της οικογένειας της.

    Γενικότερα, ο ρόλος των γυναικών στην αρχαία Ελλάδα ήταν περιορισμένος. Δεν συμμετείχαν στα κοινά και δεν μπορούσαν να εκφράσουν γνώμη για τα ζητήματα της πολιτείας. Ασχολούνταν μόνο με θέματα που αφορούσαν το σπίτι και φρόντιζαν την εμφάνισή τους. Εξαίρεση αποτελούσαν οι γυναίκες της Σπάρτης οι οποίες ήταν πιο ελεύθερες και είχαν αναλάβει πιο ενεργό ρόλο. Γενικά πάντως αποκλείονταν από τις περισσότερες κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ακόμη κι αν είχαν αναλάβει οι ίδιες την προπόνηση του γιου της, όπως στην περίπτωση της Καλλιπάτειρας, δεν τους επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν τους αγώνες, αλλά ούτε και να πλησιάσουν στον τόπο τέλεσης των αγώνων.

Ενότητα 7η : Ένας στοργικός ηγέτης

Ένας στοργικός ηγέτης

Ο Ξενοφών εγκωμιάζει τις ικανότητες και το ήθος του βασιλιά της Σπάρτης Αγησίλαου. Είναι γνωστό σε όλους ότι ο Αγησίλαος αγαπούσε πολύ την πατρίδα του ,δεν λογάριαζε ούτε κόπους ούτε κινδύνους κάθε φορά που έπρεπε να της προσφέρει κάποια βοήθεια. Ποτέ δεν έφερε σαν δικαιολογία τη σωματική του αναπηρία ή τα γηρατειά για να αποφύγει τους κόπους και τους κινδύνους. Πίστευε ότι ο καλός βασιλιάς έχει υποχρέωση να προσφέρει στους υπηκόους του όσο το δυνατόν περισσότερες ευεργεσίες. Η πιο μεγάλη ωφέλεια προς την πατρίδα ήταν η υπακοή στους νόμους. Η υπακοή ενός βασιλιά στους νόμους δεν επέτρεπε σε κανέναν να μην υπακούει. Κανείς δεν θα σκεφτόταν να παρανομήσει, όταν ο βασιλιάς ήταν τόσο νομοταγής. Η συμπεριφορά του ακόμη και απέναντι στους πολιτικούς αντιπάλους ήταν άψογη. Τους κατηγορούσε, όταν διέπρατταν σφάλματα, αλλά τους τιμούσε, όταν έκαναν κάποιο καλό. Στεκόταν βοηθός ακόμη και στους εχθρούς, αν τους τύχαινε κάποια συμφορά. Πίστευε ότι κέρδος για την πόλη ήταν να είναι όλοι σώοι και ζημία, αν χανόταν κάποιος έστω και ανάξιος. Προσπαθούσε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους πολίτες και ήταν τόσο στοργικός ακόμη και προς τους πολιτικούς του αντιπάλους, ώστε να παρομοιάζεται με πατέρα που φροντίζει για τα παιδιά του. Η σχέση που επεδίωκε να έχει με τους πολίτες δεν ήταν αυταρχική και εξουσιαστική. Εκτός από ηγέτης ήταν και παιδαγωγός. Αντιμετώπιζε τον κάθε πολίτη ως μια ξεχωριστή προσωπικότητα.

Παράλληλο κείμενο :

Ο Ξενοφώντας αναφέρεται στη συνάντηση του Αγησιλάου με τον Πέρση σατράπη Φαρνάβαζο για την οποία είχε μεσολαβήσει ένας κοινός τους φίλος, ο Απολλοφάνης από την Κύζικο. Ο Αγησίλαος φτάνει με τους 30 άνδρες του στο μέρος της συνάντησης για φιλική συνομιλία. Όταν ο Φαρνάβαζος ήρθε και είδε ότι ο Αγησίλαος καθόταν πάνω στα χορτάρια, κι αυτός κάθισε πάνω σε μαλακά κεντητά μαξιλάρια, ντράπηκε βλέποντας την απλότητα του Αγησιλάου και κάθισε κι αυτός πάνω στα χορτάρια. Αφού χαιρέτησε ο ένας τον άλλο, πήρε πρώτος το λόγο ο Φαρνάβαζος, γιατί ήταν και μεγαλύτερος σε ηλικία.

    Ο Αγησίλαος διάγει λιτή κι απέριττη ζωή. Παρόλο που είναι βασιλιάς δεν εκμεταλλεύεται το αξίωμά του, για να πλουτίσει, γιατί γνωρίζει ότι άλλα πράγματα είναι πιο σημαντικά από τα πλούτη. Είναι ένας άνθρωπος που επιβάλλεται ακόμη και σε μεγαλύτερους, όπως ο Φαρνάβαζος, ο οποίος ντράπηκε για την τρυφηλότητά του, όταν είδε την απλότητα του Αγησιλάου, μέσω της λιτής του παρουσίας. Η πολυτελής ενδυμασία και τα μαξιλάρια των Περσών έρχονται σε αντίθεση με την επιβλητική λιτότητα των Σπαρτιατών.

     

     Και στα δύο κείμενα παρουσιάζεται και εγκωμιάζεται η προσωπικότητα και η συμπεριφορά του Αγησιλάου, ο οποίος δεν ξεχώριζε τον εαυτό του από τους άλλους πολίτες και ζούσε με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Δεν απαιτούσε για τον εαυτό του περισσότερα απ’ όσα διεκδικούσε για τους συμπολίτες του.

Ενότητα 5η : Η ελεημοσύνη βασίλισσα των αρετών

 Η ελεημοσύνη βασίλισσα των αρετών

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρεί βασίλισσα των αρετών την ελεημοσύνη. Τονίζει ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι πιο σκληρός και άγριος από τα ζώα. Οι άνθρωποι έχουν λογική, ενώ τα ζώα όχι. Γι’ αυτό πρέπει να είναι ανώτεροι και υπεύθυνοι. Μπορούν να ξεχωρίσουν, γιατί έχουν προσωπικότητα και πρέπει να αξιοποιούν τη λογική τους και να μην είναι πιο άσπλαχνοι κι από τα ζώα συγκεντρώνοντας πλούτο, ενώ άλλοι πεινάνε. Όμως ο άνθρωπος σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται πιο άσπλαχνος από τα θηρία. Κλείνει σε ένα σπίτι πολλά τρόφιμα ,τόσο πολλά που με αυτά θα μπορούσαν να τραφούν πάρα πολλοί φτωχοί. Για τους ανθρώπους υπάρχουν πολλά κοινά, όπως ο ουρανός, ο ήλιος, η σελήνη, τα αστέρια, η θάλασσα, η ξηρά, η ζωή κι ο θάνατος, τα γηρατειά , οι αρρώστιες, η υγεία. Ακόμη και η ανάγκη που έχουν για τροφή και ενδυμασία. Το να μοιράζονται οι άνθρωποι τόσα πολλά αλλά να είναι άπληστοι στην απόκτηση και αποταμίευση χρημάτων , ενώ έπρεπε να τηρούν πιστά την ίδια ισότητα, είναι ένας παραλογισμός. Κάποτε έρχεται ο θάνατος που στερεί τον άνθρωπο από κάθε απόλαυση και τον φέρνει μπροστά στο Θεό όπου θα δώσει λόγο για τις πράξεις του. Όσοι έζησαν με απληστία και αδιαφορία για το συνάνθρωπο θα τιμωρηθούν. Αν όμως ο άνθρωπος χρησιμοποιήσει την ελεημοσύνη που είναι η βασίλισσα των αρετών και δώσει τα πλεονάσματα του στους φτωχούς συνανθρώπους του ,τότε την ημέρα της Κρίσης, ο Θεός θα του συγχωρήσει τα λάθη, όσο πολλά κι αν είναι. Όταν ο άνθρωπος είναι ελεήμων καταλαβαίνει αυτά που έχουν πραγματική αξία. Η ελεημοσύνη συνδέεται με τη λιτότητα, την αγάπη για το συνάνθρωπο , την αλληλεγγύη, τη σεμνή κι απέριττη ζωή.  Όταν υπάρχει ελεημοσύνη, όλοι είμαστε ίσοι. Όλοι γινόμαστε αδέρφια με κοινό πατέρα. Ο πόνος κι η δυστυχία εξαφανίζονται.

Παράλληλο κείμενο :

Το να δείχνεις ελεημοσύνη είναι σαν να δανείζεις στο Θεό. Ο Θεός αναγνωρίζει το καλό που κάνεις και την ώρα της κρίσης θα σε λυτρώσει και θα σου προσφέρει το αληθινό φως.

Και ο Μέγας Αθανάσιος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος υποστηρίζουν την ελεημοσύνη και την αναγνωρίζουν ως βασική κοινωνική ανάγκη. Η φιλανθρωπία είναι απαραίτητη προκειμένου να οργανωθεί και να ζήσει αρμονικά μια κοινωνία. Οι άνθρωποι πρέπει να κατανοήσουν την αξία της. Και οι δύο συγγραφείς στηρίζουν την πειθώ τους στην έννοια της ανταλλαγής: ο ελεήμων θα λυτρωθεί την ώρα της Κρίσης.

Ενότητα 3η : Το χρέος του ιστορικού

 Το χρέος του ιστορικού

Ο σπουδαίος ιστορικός Πολύβιος αναφέρεται στα προσόντα που έχει ένας ενάρετος άνδρας αλλά και στα προσόντα που πρέπει να έχει ένας ιστορικός. Ο πρώτος διακρίνεται για την αγάπη προς τους φίλους του και την πατρίδα του. Συμπαραστέκεται στους φίλους του και δείχνει επιείκεια. Μισεί τους ίδιους εχθρούς που μισούν οι φίλοι του και αγαπάει τους φίλους μαζί με τους φίλους του. Όμως , όταν κάποιος αποφασίζει να γράψει ιστορία, πρέπει να παραμερίσει όλα τα παραπάνω. Τότε είναι υποχρεωμένος, όταν το απαιτούν τα γεγονότα, να είναι πολύ σωστός, αμερόληπτος και αντικειμενικός. Ακόμα και τους εχθρούς επιβάλλεται να επαινεί, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν, και να κατηγορεί ακόμα και τους πιο στενούς συγγενείς, όταν οι πράξεις τους δεν είναι σωστές. Η ιστορία είναι μια μεγάλη αλήθεια κι αν λείψει η αλήθεια, θα είναι μια διήγηση χωρίς κανένα όφελος από την οποία δεν μπορεί κανείς να αντλήσει πληροφορίες.  Ένα ιστορικό έργο από το οποίο λείπει η αλήθεια δεν έχει καμία απολύτως αξία. Μοιάζει με ένα ζώο τυφλό, που δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στον άνθρωπο. Γιατί πραγματικά όποιος αγνοεί την αλήθεια είναι σαν τυφλός. Αν το έργο ενός ιστορικού δεν βασίζεται στην αλήθεια , τότε προβάλλει λανθασμένα πρότυπα συμπεριφοράς και οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Μελετώντας τις αιτιώδεις σχέσεις των γεγονότων του παρελθόντος, γνωρίζουμε καλύτερα τον κόσμο και τους ανθρώπους. Αν όμως τα συμπεράσματα αυτά είναι λανθασμένα, δεν θα οδηγήσουν πουθενά, γιατί γρήγορα θα διαψευσθούν. Ένα αναληθές ιστορικό έργο θα είναι ανώφελο, γιατί η επίδρασή του στην πρόοδο της ανθρωπότητας θα είναι αρνητική.

Παράλληλα κείμενα :

1^ο παράλληλο :

Στο κείμενο αυτό αναφέρεται ότι ο ιστοριογράφος επιβάλλεται να ξεχνά την αγάπη και το μίσος. Πρέπει πολλές φορές να επαινεί ακόμα και τους εχθρούς του , όταν επιβάλλεται από τα γεγονότα, και να ασκεί έλεγχο και στα πιο αγαπητά πρόσωπα, όταν κάνουν πράξεις λανθασμένες. Για το λόγο αυτό πρέπει και τους εχθρούς να επαινεί και τους φίλους να κατηγορεί.

2^ο παράλληλο :

Για τη συγγραφή της ιστορίας απαιτείται η αλήθεια, όπως απαιτείται ευστροφία στη ρητορική και μυθοπλασία στην ποίηση. Με βάση την αλήθεια δεν απέκρυψε τα λάθη και τις αποτυχίες των πιο δικών του προσώπων ,αλλά έγραψε όλα όσα συνέβησαν , είτε ήταν καλά είτε κακά, με απόλυτη ακρίβεια.

3^ο παράλληλο :

Ο Λουκιανός λέει ότι ο ιστορικός επιβάλλεται να είναι ελεύθερος στη σκέψη του και να δίνει με το έργο του πάντα την αλήθεια. Δεν πρέπει να επηρεάζεται από φιλίες    και να χαρίζεται, αλλά ούτε κι από μίση να κατακρίνει αυτούς των οποίων οι πράξεις είναι σωστές.

     Και οι 4 συγγραφείς συμφωνούν ότι η ιστοριογραφία χάνει την αξία της, αν δεν διέπεται από αλήθεια.

Άννα Κομνηνή- Προκόπιος : Και οι δύο υποστηρίζουν ότι είναι απαραίτητη η αλήθεια για τη συγγραφή ιστορίας. Κάθε ιστορικός πρέπει να ξεχνά φιλίες και έχθρες. Πρέπει να αναγνωρίζει τα σφάλματα των φίλων του και τις αρετές των εχθρών του. Οφείλει να γράφει τα γεγονότα όπως έγιναν και να μην υπερβάλλει ούτε για τους εχθρούς ούτε για τους φίλους.

Λουκιανός : Ο ιστορικός δεν πρέπει να φοβάται τίποτα ούτε να δωροδοκείται για να διαστρεβλώσει την αλήθεια. Πρέπει να δρα ελεύθερος, να μην εξουσιάζεται από την επιθυμία για χρήμα και δόξα ούτε να επηρεάζεται από συναισθηματισμούς. Οφείλει να αγαπάει και να υποστηρίζει την αλήθεια και την παρρησία και να είναι πάντα αντικειμενικός στην κρίση και στις αφηγήσεις του. Δεν πρέπει να υπερβάλλει για να τονίσει τις αρετές των φίλων του ούτε για να μεγαλοποιήσει τα σφάλματα των εχθρών του. Δεν θα πρέπει να επηρεάζεται ούτε από την αγάπη για την πατρίδα του. Προκειμένου να είναι αντικειμενικός πρέπει να νιώσει ότι δεν έχει πατρίδα ή να αντιμετωπίζει όλες τις πόλεις σαν πατρίδα του.

Ενότητα 2η : Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

Ο Πλούταρχος αναφέρεται στο τέχνασμα που επινόησε ο μεγαλοφυής ναύαρχος των Αθηναίων Θεμιστοκλής με στόχο να παρασύρει το βασιλιά των Περσών Ξέρξη σε κίνηση που θα απέβαινε εις βάρος του και προς όφελος των Ελλήνων. Με την άφιξη του στόλου των Περσών στην Αττική οι Πελοποννήσιοι φοβήθηκαν και σκέφτονταν να κατευθυνθούν προς τον Ισθμό της Κορίνθου, για να αντιμετωπίσουν εκεί το στόλο των Περσών. Η αποχώρηση των Πελοποννησίων θα αποδυνάμωνε τους Έλληνες κατά τη σύγκρουσή τους με τους Πέρσες. Για να μην είναι δυνατό να αποπλεύσουν οι Πελοππονήσιοι στον Ισθμό, ο Θεμιστοκλής στέλνει έναν Πέρση αιχμάλωτο ,που ήταν και παιδαγωγός στα παιδιά του, για να πει στον Ξέρξη ( δήθεν) ότι ο Θεμιστοκλής είναι με το μέρος του και ότι οι Έλληνες βρίσκονται σε σύγχυση και χωρίς πεζικό και προσπαθούν να φύγουν. Είναι λοιπόν η πιο κατάλληλη ώρα για να επιτεθεί εναντίον του ελληνικού στόλου και να τον καταστρέψει. Ο Ξέρξης πιστεύοντας στα λόγια του Θεμιστοκλή που τα μετέφερε  Σίκιννος  παρασύρεται και διατάζει να περικυκλώσει ο στόλος του (200 πλοία συγκεκριμένα)  τα νησιά, για να μην ξεφύγει κανείς από τους Έλληνες κι επομένως να μην μπορούν να φύγουν και οι Πελοποννήσιοι. Θεώρησε ότι τα λόγια αυτά είχαν λεχθεί με φιλική διάθεση και ευχαριστήθηκε. Φάνηκε επιπόλαιος, ευκολόπιστος και αφελής, σαν να ήταν άπειρος πολέμου. Τυφλωμένος από το πάθος του πολέμου επιτίθεται χωρίς να το καλοσκεφτεί. Τον ευχαριστούν τα κολακευτικά και ωραία λόγια, τα οποία τα πιστεύει χωρίς να τα κρίνει λογικά.

   Ο Θεμιστοκλής επέλεξε τον Σίκιννο, γιατί ήταν Πέρσης, επομένως θα γινόταν πιο εύκολα πιστευτός από τον Ξέρξη. Επίσης, ήταν έμπιστος του Θεμιστοκλή, καθώς ήταν παιδαγωγός στα παιδιά του.

Παράλληλα κείμενα :

1^ο παράλληλο :

Όταν ο θεός Απόλλωνας έδωσε χρησμό στην Αθήνα ότι ο Δίας που εποπτεύει τα πάντα πρότεινε ξύλινο τείχος , ενώ οι άλλοι Αθηναίοι πρότειναν να οχυρωθεί η πόλη με ξύλινα τείχη, ο Θεμιστοκλής τους συμβούλευσε να μπουν στα πλοία . Οι Αθηναίοι πείστηκαν, μπήκαν στα πλοία, έκαναν ναυμαχία και νίκησαν τους Πέρσες.

2^ο παράλληλο :

Στο κείμενο αυτό αναφέρεται άλλο ένα μεγαλοφυές σχέδιο του Θεμιστοκλή. Όταν ο ελληνικός στόλος βρισκόταν στη Σαλαμίνα, ενώ οι άλλοι Έλληνες θεωρούσαν καλό να φύγουν και να μην ναυμαχήσουν, ο Θεμιστοκλής επεδίωξε να ναυμαχήσουν στη στενή θάλασσα . Όμως δεν μπορούσε να πείσει τους Έλληνες να ναυμαχήσουν. Τότε σκέφτηκε να στείλει τη νύχτα τον Σίκιννο, που ήταν παιδαγωγός των παιδιών του και Πέρσης αιχμάλωτος , στον Ξέρξη παραγγέλνοντας του ότι τάχα από συμπάθεια τον συμβουλεύει να ναυμαχήσει και να μην αφήσει τους Έλληνες να φύγουν. Ο βασιλιάς πίστεψε σ’ αυτά τα λόγια , ναυμάχησε εκεί κι ο στόλος του καταστράφηκε στη στενή θάλασσα. Έτσι , οι Έλληνες νίκησαν τους Πέρσες χάρη στην εξυπνάδα του Θεμιστοκλή.

    Το δεύτερο παράλληλο κείμενο είναι πιο περιεκτικό , γιατί μας περιγράφει την κατάσταση και μας δίνει τις ίδιες ουσιώδεις πληροφορίες με πολύ λιγότερα λόγια. Το κείμενο της ενότητας προσθέτει ανούσιες λεπτομέρειες, οι οποίες δεν είναι απαραίτητες , γιατί δεν διασαφηνίζουν περισσότερο τα γεγονότα. 

Ενότητα 1η : Πατρική Δικαιοσύνη

 Πατρική δικαιοσύνη

Ο Αιλιανός στο κείμενο αυτό αναφέρει με ποιο τρόπο ένας πατέρας αντιμετώπισε αποτελεσματικά τον ατίθασο γιο του. Ένας Μάρδος είχε 7 γιους και ο μικρότερος ήταν πολύ ατίθασος. Τόσο πολύ που ο πατέρας του τον πήγε στο δικαστήριο, γιατί δεν μπορούσε να τον συνετίσει με συμβουλές. Ζήτησε λοιπόν από τους δικαστές να καταδικάσουν το γιο του σε θάνατο. Η πρόταση αυτή του πατέρα ξάφνιασε τους δικαστές , οι οποίοι τον οδήγησαν μπροστά στον Αρταξέρξη. Όμως ο πατέρας κι από το βασιλιά το ίδιο ζήτησε, δηλαδή να θανατώσει το γιο του. Κι όταν ο βασιλιάς ρώτησε αν έχει το κουράγιο να δει το γιο του να πεθαίνει, εκείνος απάντησε καταφατικά. Κι είπε στο βασιλιά ότι, όταν κόψει τις πικρές παραφυάδες από τα μαρούλια, η μητέρα των μαρουλιών δεν λυπάται, αλλά ανθίζει και γίνεται γλυκιά. Μόλις άκουσε ο βασιλιάς τη δίκαιη  κρίση του πατέρα και κατάλαβε πόσο έντιμος ήταν, τον τίμησε διορίζοντας τον βασιλικό δικαστή. Αφού φέρθηκε με τόση αμεροληψία προς το παιδί του, θα γινόταν οπωσδήποτε ακριβής και αμερόληπτος δικαστής και προς τις ξένες υποθέσεις.  Και δεν θανάτωσε τον νεαρό, αλλά τον φοβέριξε ότι, αν ξανακάνει άλλα αδικήματα, θα τον θανατώσει.

     Ο πατέρας πρότεινε να θανατωθεί ο γιος του όχι επειδή πραγματικά το επιθυμούσε, αλλά για να τον τρομάξει και να τον συνετίσει. Γίνεται υπερβολικά αυστηρός ,αφού διακινδυνεύει τη ζωή του παιδιού του. Συμπεραίνουμε ότι οι  Πέρσες απαιτούν αυστηρή πειθαρχία και επιδιώκουν το σωφρονισμό των νέων με κάθε τρόπο.

      Αν ο πατέρας έπαιρνε τη συγκεκριμένη απόφαση χωρίς να μιλήσει προηγουμένως με το παιδί και χωρίς να προσπαθήσει να το νουθετήσει, θα είχε αρνητικά αποτελέσματα. Το παιδί δεν θα καταλάβαινε την υπερβολική αντίδραση του γονιού , από τον οποίο περιμένει συμπαράσταση και θα αισθανόταν προδομένο. Ενώ, αν έχει προηγηθεί συζήτηση κι ο πατέρας έχει προσπαθήσει με κάθε τρόπο, το παιδί θα καταλάβει ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη, όσο σκληρό κι αν είναι ακόμη και για τον ίδιο το γονιό. Ακόμη κι αν δεν το κατανοήσει πλήρως το παιδί, θα φοβηθεί και θα βελτιώσει τη συμπεριφορά του.

Παράλληλα κείμενα :

    Στο κείμενο αυτό ο Πλούταρχος αναφέρει ότι, όταν οι Πέρσες λεηλατούσαν την Ελλάδα, ο Παυσανίας που ήταν στρατηγός των Λακεδαιμονίων , δωροδοκήθηκε από τον βασιλιά των Περσών, τον Ξέρξη, με πεντακόσια τάλαντα από χρυσάφι, για να προδώσει την πατρίδα του, τη Σπάρτη. Όταν η πράξη του αυτή έγινε γνωστή, ο πατέρας του που ονομαζόταν Αγησίλαος, τον κυνήγησε μαζί με άλλους Σπαρτιάτες μέχρι το ναό της Χαλκιοίκου Αθηνάς, όπου κατέφυγε και έφραξε τις πόρτες του ναού  με πέτρες . Ο Παυσανίας πέθανε από πείνα μέσα στο ναό και η μητέρα του τον άφησε άταφο. Ο Αγησίλαος σκότωσε τον ίδιο του το γιο, για να μην προδώσει την πόλη.

        Τα δύο κείμενα αναφέρονται στη δίκαιη αλλά σκληρή αντιμετώπιση των παιδιών από τους γονείς τους. Στο κείμενο 1 ο Μάρδος τολμά και προτείνει τη θανάτωση του γιου του , επειδή φέρεται άδικα στους συνανθρώπους του, για να  τον φοβίσει και να τον συνετίσει. Στο παράλληλο κείμενο ο πατέρας σκοτώνει το παιδί του, για να προστατεύσει την πόλη. Και στις δύο περιπτώσεις οι γονείς λειτουργούν για το καλό του συνόλου. Βάζουν τη δικαιοσύνη και τη φιλοπατρία πάνω από τα προσωπικά τους συναισθήματα και τους ιδιαίτερους δεσμούς τους.